Tarihi ve kültürel açıdan önemli eserlerin korunması ve kaçakçılığın önlenmesine yönelik bir rehber olan ‘ICOM Kırmızı Listesi’nin Türkiye’ye uyarlanması için çalışmalar yapıldı. Bu kapsamda Kültür ve Turizm Bakanlığı, Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM), ICOM Türkiye ve Türk Amerikan Araştırmaları Enstitüsü arasında Antalya Müzesi’nde düzenlenen törenle anlaşma imzalandı.
ICOM Kültürel Mirası Koruma Dairesi Lideri Sophie Delepierre konuşmasında, ICOM Kırmızı Listesinin kültürel varlıkların korunmasına yönelik yayınlanmış bir liste olduğunu söyledi.
Listenin kültürel miras eserleri hakkında bilgi verdiğini ve kaçak ya da çalıntı eserlerin kurtarılması açısından önemli olduğunu vurgulayan Delepierre, “Kırmızı liste, öncelikle Türkiye’nin bugüne kadar yaptığı çalışmalar açısından çok değerli. Türkiye geri dönüşü sağladı.” Ülkeye pek çok eser kazandırılmıştır. Türkiye kırmızı listesinin hazırlanması bu eserlerin kurtarılması açısından önemlidir.” “İadelerin artmasına ve Türkiye’nin kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelesine ciddi destek sağlayacağına inanıyoruz” dedi.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı ve ICOM Türkiye Başkan Yardımcısı Bülent Gönültaş, ICOM’un kültürel varlıkların korunması ve kaçakçılığın önlenmesi alanında değerli çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
Kırmızı listenin Türkiye’ye uyarlanması konusunda uzun süredir görüşmelerin yapıldığını belirten Gönültaş, “Bugün çalışmalarımız sonucunda imzayı attık. 2024 yılında ICOM Kırmızı Listesi: Türkiye’yi oluşturup Türkiye’ye dağıtmayı planlıyoruz. İlgili ülkeler hem dijital hem de basılı broşür olarak listede Türkiye yer alıyor.” “Türkiye’nin kültürel miras unsurlarına ilişkin örnekler gösterecek. Bu liste, yurt dışına kaçırılan eserler anlamına gelmiyor. Liste, Türkiye’nin kültürel miras unsurlarının bir manifestosudur” dedi.
Gönültaş, 20’ye yakın ülkenin kırmızı listesinin bulunduğunu, Türkiye’de hazırlanacak listenin tüm ICOM üyesi ülkelere gönderileceğini belirtti.
‘ÜLKEMİZE 12 BİNE YAKLAŞIK ESAS GETİRDİK’
Listede heykellerden sikkelere kadar her türlü tarihi eserin yer alacağını belirten Gönültaş, şöyle konuştu:
“Son 20 yılda yurt dışından 12 bine yakın eseri ülkemize getirdik. Kırmızı liste, yaptığımız anlaşmaların ve yaptığımız çalışmaların bir parçası olacak. Bilhassa hukukun bilgilendirilmesinde, farkındalığın korunması ve arttırılması açısından çok değerli. Bir ülkede görev yapan gümrük muhafaza memuru, şüphelendiği bir eserle karşılaştığında ‘Bu eser Türk menşeli’ diyor. Kırmızı liste devreye girecek. Bu liste insanlara ‘Bu tür eserler Türkiye’den geliyor’ diyecek. Bunu duyduğunuzda bu listeyi dikkate alın ve bizimle iletişime geçin.'”
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanı Zeynep Boz, kırmızı listenin tüm dünyada geniş bir kitleye ulaşması açısından önemli olduğuna dikkat çekti.
Listenin özellikle kolluk kuvvetlerinin çalışmalarına katkı sağlayacağını belirten Boz, “Ülkemizde 100 yılı aşkın süredir kültür varlıklarının çıkarılması yasaktır ancak bunun duyurulması, bir örnek teşkil etmesi açısından çok değerli bir araçtır. Bu yasa dışı faaliyetlere karşı iş birliği yapmamız gereken diğer ülkelerin yetkililerine de yol gösteriyoruz. Kırmızı liste diğer ülkelerin deneyimlerinde yer alıyor.” “Bu sayede birçok eserin el konulduğunu ve iade edildiğini görüyoruz” dedi.
Türk Amerikan Araştırma Enstitüsü Müdürü Elif Denel de listenin kültürel miras öğelerinin savunulması açısından çok değerli bir eğitim aracı olduğuna dikkat çekti. (KÜLTÜR VE SANAT HİZMETİ)
