İstanbul 2020’de gece saatlerinde bölgelerde sağanak yağışlar kesin etkili olurken, ortalığı toz taşıyıcısı olması nedeniyle çamurlu sağanak yağışlar geldi. Vatandaşlar bu olaydan sonra toz taşımacılığı nedir, ne anlama gelir? Toz taşınmasına ne sebep olur? Toz taşıma kayıpları nelerdir? Toz taşınması ne üzerinde etkili olacaktır? sorularına yanıt aramaya başladı. Detaylar burada…
TOZ TAŞINMASI NEDİR VE NE ANLAMA GELİR?
Çöllerden gelen tozlar atmosferin üst katmanlarına yükselir ve uzun mesafeler kat eder. Daha büyük toz parçacıkları kaynak bölgelerin yakınına yerleşirken, daha küçük olanlar binlerce kilometre yol alabilir. Dünyadaki en önemli toz kaynağı alanları Afrika (Sahra çölü), Arap Yarımadası, Asya (Gobi ve Taklamakan), Güney Amerika ve Avustralya’daki çöllerdir. Özellikle Sahra bölgesinde çöllerden atmosfere karışan tozların uzun mesafelere taşınarak değerli mineralleri okyanuslara ve Amazonlara taşıdığı ve gübreleyici etkisi olduğu biliniyor. Kum ve toz fırtınaları, kronik sağlık sorunu olanlar, hamileler, yaşlılar ve çocuklar için risk oluşturuyor.
TOZ TAŞINMASI NEDEN NEDEN OLUR?
Toz taşınması genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında Akdeniz’de oluşan bazı düşük basınçlı sistemlerle, özellikle Kuzey Afrika’dan gelen toz taşıyıcılarla gerçekleştirilir. Gerçeklik, çölden yükselen yapılarla karşımıza çıkıyor. Bu sistem güneyli rüzgarların oluşmasıyla oluşur.
TOZ TAŞIMA NERELERDE ETKİLİ OLACAK?
Halk arasında “Tozlu Kuşak” olarak bilinen Afrika, Orta Doğu ve Asya Çöllerinin neredeyse ortasında yer alan Türkiye, dünyanın en değerli iki toz kaynağı olan Afrika ve Orta Doğu kaynaklı çöl tozlarının etkisi altındadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi’nde Konya, Karaman, Niğde ve Nevşehir civarı, toz taşıyıcıdan en çok etkilenen bölgelerdir.
TOZ İŞLEMENİN ZARARLARI NELERDİR?
Solunum ve kalp hastalığı olanlar, yaşlılar ve çocuklar toz taşıyıcıdan en çok etkilenen kesimlerdir. Afrika’daki araştırmalar, toz fırtınaları ile çocuk menenjiti vakaları arasında değerli bir bağlantı olduğunu göstermiştir.
